Door de vergrijzing, door het succes van de medisch technologische vooruitgang en door de toename van ongezonde leefstijlgewoontes stijgt het aantal mensen met een chronische ziekte en hebben mensen vaker meerdere aandoeningen tegelijk. De Rijksoverheid zet daarom in op meer preventie in de zorg. Dat klinkt geweldig!
Hoe moeten we preventie en goede leefstijl aanbieden bij de kwetsbare oudere? Als ik zie welke patiëntenpopulatie in het ziekenhuis wordt opgenomen, dan schrik ik. Patiënten die thuis vallen en op de grond worden aangetroffen. Hierdoor kunnen ze decubitus oplopen. Niemand kan vertellen hoe lang ze op de grond hebben gelegen. Niemand houdt ze in de gaten, er is geen toezicht. De paarse verkleuring van decubitus is te zien op de schouders, rug, stuit of hielen.
Patiënten met slechte zelfzorg worden opgenomen. Lange teennagels, een onverzorgde baard of haren. Het wondje aan de diabetische voet is zichtbaar. Niemand kan zeggen hoe lang het ulcus er al zat en niemand weet wanneer de sokken voor de eerste keer rood zijn van het bloed. De patiënt probeert dit zo goed en zo kwaad als het gaat iedere dag te verzorgen. Op pantoffels sloft hij van de stoel naar het bed. Gelukkig draagt de patiënt pantoffels. Beter dit dan niets.
En dan dat kleine ‘vogeltje’ in het bed ernaast. In de foetushouding ligt ze als een propje in bed. Deze patiënt is sterk ondervoed. Wanneer heeft zij voor het laatst een ‘complete maaltijd’ genuttigd? Tja, niemand kan het zeggen. Boodschappen doen gaat bijna niet meer. Boodschappen thuis laten bezorgen kost geld. Inmiddels heeft ze niet meer de kracht om actief te zijn.
Alles komt op de schouders van de eerste lijn. De thuiszorg moet de uitkomst bieden. Zij moet goede preventie geven aan patiënten en mantelzorgers. Mondelinge en schriftelijke informatie geven. Over gezonde voeding, regelmatig douchen, goede hygiëne en altijd iets aan de voeten.
De kwetsbare oudere wordt ouder en kwetsbaarder!
Veronique Oostendorp, bestuurslid WCS Kenniscentrum Wondzorg
