Op de polikliniek vaatchirurgie in Rotterdam kom ik regelmatig patiënten tegen met een ulcus cruris. Aan mij vaak de vraag: is dit ulcus ontstaan door vaatlijden of niet? Vaak kan ik dan inderdaad bevestigen dat de arteriële bloedtoevoer niet optimaal of zelfs uitermate slecht is.
Regelmatig roken deze patiënten, overigens niet alleen tabak. Roken is de belangrijkste vermijdbare risicofactor voor hart- en vaatziekten, de kans op perifeer vaatlijden bij een roker is twee tot vier keer verhoogd ten opzichte van een niet-roker. Om deze redenen ga ik altijd het gesprek aan over stoppen met roken. Ook probeer ik regelmatig door te verwijzen naar een stoppen met roken programma. Soms lukt dat, maar vaak hebben mensen gewoon de motivatie niet. Anderen hebben uiteenlopende redenen om niet te willen stoppen: ‘’ik kan dat er nu niet bij hebben, heb al genoeg problemen’, of: ‘’ik ga vanaf nu echt zelf proberen te minderen’. Wetend dat het resultaat daarvan vaak tegenvalt, stem ik dan na een poging tot motiverende gespreksvoering toch maar toe en laat ze gaan. In afwachting op de uitslag van verder beeldvormend onderzoek, of wanneer ze op de wachtlijst staan voor een ingreep probeer ik ze hier nog eens over te spreken. Helaas vaak zonder succes.
Maar ik blijf het moeilijk vinden. Als patiënten vervolgens een interventie of operatie ondergaan waarbij je weet dat het bloedvat weer veel sneller dicht zal slibben wanneer patiënten door blijven roken, denk ik steeds hetzelfde. Kunnen we het stoppen met roken niet verplichten voorafgaand een interventie? Of het verplicht maken om patiënten in ieder geval een serieuze poging te laten doen door middel van een stoppen met roken programma? Nu wordt het natuurlijk wel met klem aangeraden, maar verplichten kunnen we niet. Terecht? Of een gemiste kans?
Hartstichting (2016). Infosheet roken. Hart- en vaatziekten door roken: feiten en cijfers. https://www.hartstichting.nl/getmedia/6fc3205e-a349-4b2d-a265-59f1c5c4bd69/infosheet-hartstichting-roken.pdf
Sanne Karels, Verpleegkundig Specialist Vaatchirurgie Erasmus MC Rotterdam, lid WCS commissie ulcus cruris en dermatologie
Reageren: klik hier
